Friday, August 5, 2022

මැරිලින් මොන්රෝ එක්ක සතියක්




මම මැරිලින් මොන්රෝ ගැන හොයන්න ගත්තෙ my week with Marilyn චිත්රපටය බැලුවට පස්සෙ. චිත්රපටය ඇතුලෙ කතා නායක ක්ලාක් නැමති තරුණයා( මැරිලින්ට වඩා වයසින් බාල) එක්තරා චිත්රපටයත් රූගත කරන අතරෙදි මැරිලින් එක්ක පෙමින් බැඳෙනවා. මේ ප්රේමයේ ආයු කාලය සතියක් පමණ කෙටි එකක් වුණත් ඒ ප්රේමය ඇතුලෙ තරුණයගෙ මනෝභාවයත්, මැරිලින් ඒ කාලසීමාව ඇතුළෙ කොතරම් මානසික ආතතියකින් සිටියද කියන එකත් හොඳින් අනාවරණය වෙනව. මැරිලින් ඒ වෙද්දිත් සිනමා ලෝකයේ බැබලෙන තරුවක්. ක්ලාක් වගේ නිකම්ම නිකං සහාය අධ්යක්ෂක වරයෙක්ට මැරිලින්ගෙ ආදරය දිනා ගැනීම කෙසේ වෙතත් මැරිලින් නිකං හැරිල බලයිවත් කියල හිතාගන්න බැරි තරමේ ජනප්රියත්වයකයි ඈ ඒ වෙද්දිත් පසුවෙන්නෙ. කෙසේ නමුත් චිත්රපටය රූගත වෙන ඉතා කෙටි කාලසීමාවක් ඇතුලෙ ක්ලාක් මැරිලින්ව නොව මැර්ලින් ක්ලාක්ව පතාගෙන පැමිණෙනවා.

මේක මැරිලින්ගෙ පැත්තෙන් ආදර සම්බන්ධයක් ආරම්භ කරනවටත් වඩා ඇගේ ආතතිය, පීඩනය හෝ අවංක චේතනාවකින් ඇඟේ හැඟුම් තේරුම්ගතහැකි මිනිසෙකු සොයාගැනීමට ඇගේ ඇති උවමනාව පෙන්නුම් කරන තැනක් වගේ.
ජනප්රියත්වයේ හිනිපෙත්තේ සිටින්නෙකුට තම ජනප්රියත්වය නිසාම අව්යාජව තමාට ආදරය කරන්නෙකු සොයාගැනීමේ දුෂ්කරතාව මැර්ලින් හා ක්ලාස් චූල පෙම් පුවත හරහා අපට පසක් වෙනව. මැර්ලින් ඒ වෙද්දිත් ඉන්නෙ විවාහ දෙකක් අසාර්ථක වීමෙන් පසුව ජීවිතයේ හෙම්බත් වූ මානසික තත්වයක. ක්ලාක් වැනි අති සාමාන්ය මිනිසෙකු/ තරුණයෙකු ඒ හෙම්බත් විකාරරූපී ජීවිතයේ වේදනාවට යම් ආකාරයකට සුවයක් අරගෙන එන්නට සමත් වෙන බවක් ඈ විස්වාස කරනවා. කොටින්ම ඇයට අවශ්යවන්නේ ජනප්රියත්වයේ සලුබරණ උනා දමා ඊට යටින් ඇති පියවි ජීවිතේ එක්ක සම්මුඛ වන්නෙක්ව බවයි පෙනෙන්නෙ.
චිත්රපටයේ වැඩ අවසන්වීමත් සමඟම මැර්ලින් හා ක්ලාක් සම්බන්ධයටද අවසානය සනිටුහන් වෙනව. ඒ වෙද්දිත් මැරිලින් කියනව තමන්ට මේ ලෝකයෙන් ගැලනේන බැරි බව. සිනමාව ඇගේ ජීවිතය වෙලා ඉවරයි. එහෙමත් නැත්නම් සිනමාව ඇගේ ජීවිතය වෙලාගෙන ඉවරයි. ඉතින් ඈ ඒ තාරකාවක් වීමේ පිපාසිත ආසාවටද ආදරය කරනවා.
කතාව ගලාගෙන යන්නෙ ක්ලාක්ගෙ පැත්තෙ ඉඳන් උනත් කතාවෙ මූලික අරමුණ නිබිගත වෙලා තියෙන්නෙ මැරිලින් වෙත බවයි සිතෙන්නෙ. මැරිලින්ගේ වේදනාබව ආතතියෙන් පිරුණු ජීවිතය දෙස අපේ සානුකම්පිත හැඟීම දනවන්නට හැම රූපරාමුවක්ම සැදී පැහැදී ඉන්නවා වගෙයි.

Thursday, August 4, 2022

සහෘද සාක්ෂිය - අමරකීර්තිත්තෙක්ක වෙනසක

 




නජිලා අධිකාරි කියල අලුත් කිවිඳියක්ගෙ කවි කිහිපයක් කියෙව්වා ලියනගේ අමරකීර්ති සර්ගෙ වෝල් එකේ තිබිලා. ඔහු කියන විදිහට ඒ ඔහු හා වට්ස්ඇප් මාර්ගයෙන් කවි ගනුදෙනු කරනා 19 හැවිරිදි කිවිඳියක්.

මේ කවි කියවිල්ල මාව රැගෙන ගියා අවුරුදු 10ක් 12ක් විතර ඈතට. හරියටම කැම්පස් කාලෙට. ඒ කාලෙ මං පිරිසක් ඉදිරියේ වචනයක්වත් අමුණගන්න බැරි තරමේ ඔතෑනි - සිරිමත් වගේ ළමයෙක්. ඒ නමුත්  පේරාදෙණි එද්දිම සාහිත්‍ය උන තදටම වැදිල තිබුණා අන් කවර දේකටත් වඩා.

ඒක අමරකීර්ති පේරාදෙණියෙ ඇවිත් දෙවනි අවුරුද්ද වගෙයි මතක. ඒ කියන්නෙ අපි වගේම ඔහුත් පේරාදෙණියට අලුත්.  ඔහු පළමුකොටම අපිට ඉගැන්වීම් කලේ සිංහල විෂයටම අදාළ කෙටි නාට්‍ය සම්බන්ධ දේශනයක්. ධනංජය කරුණාරත්නගෙ ඔබ සාපේකෂයි නාට්‍ටියේ පිටපත අපිට කියවන්න නිර්දේශ කරපු ඔහු අපි දෙන්නෙක්ට ඒකෙ දෙබස් දේශනය අතරතුර නාට්‍යානුසාරීව කියවන්න පවා දුන්නා.

ඒ නාට්ටියේ මට කියන්න තිබුණු දෙබසක කෑල්ලක් මට තාම මතකයි..

එතකොට කවුද මට කලින් ඒ නරුම වැඩේ කරපු පො.න්නයා...

මං ලෙක්චර් හෝල් එක දෙවනත් වෙන්න මේ දෙබස කිව්වා. මගේ ඇතුලෙන් පවා මට දැනුනෙ දෙදරීමක්. සර් නං ඒක සාමාන්‍ය දෙබසක් විදිහට තැකුව වගෙයි පෙනුනෙ. අපිට හඳුන්වාදෙන මේ අමුතු නාට්ටි, කවි, කෙටිකතා එක්ක  සර්ගෙ අමුතු ගති පැවතුම්, ආකල්ප වගේම දේශනයේදි හැසිරෙන ආකාරය පවා අපේ සිත් ගත්තා. කොටින්ම දේශනයක් අතරතුරදි ඔහුගෙ අත් වැඩකරන - හැඩකරන රිද්මය ඔහු නැති තැන්වල අනුකරණය කොට අනෙක් ළමයින්ට පෙන්වා හිනා ගැස්වීමට පවා මං ඒ කාලෙ පෙළඹුනා.

ඇත්තෙන්ම මට කියන්න ඕන මේකයි. අමරකීර්ති සර් ගුරුවරයෙක් විදිහට වගේම මිත්‍රයෙක් හෝ සමීපතමයෙක් විදිහට අපේ සාහිත්‍ය - කලා ලෝලී ගමන් මාර්ගය වෙත විශාල ආලෝක ධාරාවක් එල්ල කරන්න ඒ කාලෙ ලොකු උත්සාහයක් ගත්තා. මේ ඒ ආලෝක ධාරා ඇතිකළ ගමන ගැන කෙටි සටහනක්.

ලියනගේ සර්ගෙ මේ අමුතු විප්ලවකාරී පොලාපැනීම සිංහල විෂයක් විදිහට හදාරන කිහිපදෙනෙක්වම වසඟකරගෙන තිබුණා.  මාත් සුදර්ශනත් ඒ අතර ඔහුට විශේෂිත වෙන්න ඇති. සිව්වන වසර වෙද්දි අනෙක් දේශන වලට යාම සහමුලින්ම අතහැර තිබුණ නමුත් ලියනගේ සර්ගෙ දේශන මග නොහැරම යන්න මම තීරණය කළාටත් වඩා නිරුත්සාහිකවම උනේ ඒක.

සුදර්ශනත් මාත් දෙන්නම ඒ වෙනකොටත් බූන්දියට කවි ලියන්න පටන් ගෙනයි තිබුනෙ. බූන්දියේ අපේ කවි වලට යම් සාධනීය ප්‍රතිචාර එමින් තිබුණු කාලයක් ඒක. එතකොට ෆේස්බුක් මේ තරම් සමාජය ආක්‍රමණය කරගෙන තිබුණෙත් නැති නිසා බූන්දියට සාහිත්‍ය ලෝකයේ විශාල ඉඩකුත් විවර වෙලා තිබුණ.

කෙමෙන් අපේ සමීපතමයෙක් බවට පත්වෙමින් සිටි අමරකීර්ති මටත් සුදර්ශනටත් කාමරයක් පුරවා අසුරා ඇති තම පුස්තකාලය අස්පරස් කිරීමට ඔහුගෙ නිවසට එන්නැයි ආරාධනා කළා. අපි ඊට සහභාගී උනේ එක පයින්. ඒ පොත් ගොඩ අස්සේ දවසක් ගත කරන එක අපිට හීනයක්. පොත් අස්කරනවා වෙනුවට අපි කළේ වාඩිවෙලා පොත් පෙරලපු එක. පොත් අතගාන එක. අලුත් කවි පොත් වගේම පරණ හම්පඩ කවි පොත් ගානක් ඒ රාක්කවල අසුරලා තිබුණා. ගොඩක්ම පරණ පොත්වල කතුවරයගෙ අත්සන සහිතවම තිබුණු පොත් පවා අපි බැලුවෙ පුදුම අනුරාගෙකින්. එහෙම පුස්තකාලය අස්කරද්දි ඔහුත් අපි එක්ක ඒව තෝරනවා. එහෙ මෙහෙ කරනවා. සරෝජනී මිස් අපට තේ - බීම ගෙනත් දෙනවා. සමහරවිට දවල් කෑම පවා ලැබෙනවා. කතාබහට ඔතෑනි මම කතාබතා නැතිවම පොත් පීරනවා. පෙරලලා කවි කියවනවා. භූගත කවි සිත... චන්ද්‍රකුමාරගෙ පොත මට මුලින්ම මුනගැසුනෙ මේ පොත් රාක්කවල තියෙද්දියි.

සුදර්ශනට ඔහු එක්ක ලොකු දුරස්බවක් තිබුනෙ නෑ. සුදර්ශනට අමරකීර්ති සර් කියන්නෙ ගුරුවරයෙක්ට වඩා බොක්කෙ යාලුවෙක් වගේ වෙලයි තිබුණෙ.  ඔහුගෙන් කෙලින්ම පොත් ගැන අහනවා. මේ පොත කොහොමද? මං මෙයාගෙ අහවල් පොත බලල තියෙනවා වගේ කතාවකින් මුල පිරුවම ඒ කතාව දිග සාහිත්‍ය සංවාදයක් බවටත් පෙරලෙනවා. මං මහත් ආසාවකින් මොකක් හෝ පොතක් දිහා බලන් ඉන්නව දැක්කම දමිත්ට ඔය පොත ඕනද? අරන් ගිහින් කියවන්න... ඔහු ප්‍රශ්නයත් අසා පිළිතුරත් ලබා දුන් අවස්ථා තාමත් මට මතකයි.

ඔයාකාරගෙන් ලියනගේ අමරකීර්තිගෙ පොත්ගුලේ අපි කිහිපවතාවක් පොත් පත් අස්පරස් කරන්නට යොමු උනා. කාලය ගතවෙන එක සෙමෙන් වෙද්දි සුදර්ශනම මූලික වෙලා අහනවා සර් අපි පුස්තකාලෙ අස් කරන්න එන්නදැයි කියා. ඔහොම බලෙන් පොත් කාමරේ පිරිසිදු කරල දුන්නු අවස්ථාත් නැතිවම නෙමෙයි.

කාලයක් ගිහින් හිතද්දි හිතුනෙ අමරකීර්ති සර් මේ වගේ අවස්ථා අපට ලබා දුන්නෙ හිතාමතා නේද කියල. සමහරදාට ඔහුගෙ මුළු පවුලෙම අය කුලියාපිටියෙ යද්දි ඒ නිවාඩු දවස් දෙක තුන තමන්ගෙ නිවසෙ නවාතැන් ගන්න කියල ඔහු තම නිවසේ  යතුරු අපිට භාරදීල ගියා. ඒක විස්මිත අවස්ථාවක්. සුදර්ශනත් මාත් මේ පනිවිඩ ලද විගස ඉන්නෙ දින ගැන ගැන නොඉවසිල්ලෙන්. දවස් දෙකක් හෝ තුනක් අපි සාහිත්‍ය රාජධානියක ලැගුම්ගන්නව වගේ හැඟීමක්. කඳුගැටයක හැඩේට හදල - නිමවල කියෙන ඒ නිවස තට්ටු දෙක තුනක වගේ පඩි නගින්න තිබුණා. පුස්තකාලෙ තිබුනෙ උඩම. කුස්සිය, සාලෙ තිබුනෙ යටම. උයාගෙන කාල නාල පොතක් කියවල ෆිල්ම් බලල සර්ල ගෙදර එනතුරා කල් ගෙවන්නයි අපිට නියමිත වෙලා තිබුනෙ.

දවස ගතකරන ආකාරය ගැන අපි දෙන්නටම අදහසක් තිබුනෙ නැ. ෆිල්ම් බලනවද, පොත් කියවනවද, හොඳ කෑමක් උයාගෙන කාල සර්ගෙ සැර බීමක් ගසල වෙරි වෙනවද වගේ දාහකුත් ආසාවල් එකට තෙරපුනා. අපි මේ හැමකක්ම කරන්න ගිහින් එකක්වත් හරියට කරගන්න බැරි උනා වගේ හැඟීමකුත් ආවා.

නිවාඩුව අවසන්වෙලා ආපහු ගෙදර එද්දි සර් අපිට මොනවමහරි තෑග්ගකුත් ගෙනාව හැටි මට මතකයි. වතාවක් මටත් සුදර්ශනටත් දෙන්නටම ටී ෂර්ට් එක ගානෙ තෑගි ලැබුනා. තව දවසක් ඔහු එද්දි සැර බීමක් (වොඩ්ක වගේ මතක) අරගෙන ආවා. එදාට අපි අයිස් කැට දාල මහත වීදුරුවල ඒ බීම බිව්වෙ සර් එක්ක කලා ලෝකෙක කරක් ගහමිනුයි.

කලාවත්තෙක්ක වෙනසක කියන සංවාද කවය අපි පටන්ගත්තෙ ඔයකාලෙමයි. මේකෙ අරමුණ උනේ කැම්පස් එකේ අය අතර සාහිත්‍ය - කලා කතිකාවක් ඇතිකරන්න. කවි හඬනගා කියවන්න. ඒකෙන් ආකල්පමය වෙනසක් වෙත කැඳවාගෙන යන්න. මේකට අපි පොඩි හෑන්ඩ් බිලක් හැදුවා. සුදර්ශන තමයි මේකෙ අරමුණ දිගට ලියන්නෙ. ඒ ලිවීම්වල අමුතු ගැඹුරක් - බරක් තිබ්බා. මං ඒ දවස්වල යතුර කියන නමින් බිත්තු පුවත්පතක් කලා. ඒකත් තරමක් නැගල ගියා. ලෙක්චර් හෝල් එකකට යන අතරෙ අනෙක් ළමයි වගේම ඔහුත් යතුර ලඟ නැවතිලා කවියක් දෙකක් කියවලා යන්න අමතක කළේ නෑ.

මේ හැමකකින්ම ලියනගේ සර් උත්සහ ගත්තෙ නිර්මානකරුවො විදිහට අපිට යම් තල්ලුවක් දෙන්න බව මට අද හිතෙනවා.මේ නජිලගෙ කවි උපුටද්දි මට ඒ මතක දෙගුණ වෙලා මතකෙට එනවා.  මගේ හෝ සුදර්ශනගෙ කවියක් නැත්නම් නිර්මාණයක් තදින් වැඩ කළා නම් ඔහු ඇමතුමක් අරගෙනම ඒ ගැන කියන්න පසුබට උනේ නෑ. පේරා අවසාන කාලෙ මාත් සුදර්ශනත් එක්කාසුවෙලා කරපු සුමිත්ත කියන කෙටි නාට්ටිය ඔහුගෙ නොමද පැසසීමට ලක් උනා. සුදර්ශනටත් මටත් අංකුර නිර්මාන ශිල්පීන් විදිහට මතුවෙන්න අපේ සාහිත්‍ය කලා ගමන වෙනුවෙන් නිර්ලෝභී පරිත්‍යාග ගොඩක් කරන්න ඔහු දායක උන බව කිව යුතුයි. තමන්ගෙ ශිෂ්‍යයෙක් හෝ තමන්ගෙන් ගුරුහරුකම් ලබන්නෙක් ඉතා හොඳ නිර්මාණශිල්පියෙක් විදිහට වැඩෙමින් තමන්ටත් වඩා ඉහළට ඇදෙද්දි එන මහා සන්තෝසය මාත් ගුරුවරයෙක් නිසා මටත් අද වැටහෙනවා. ඔහු ඒ නිරාමිස ප්‍රීතිය අප නිසා අත්විඳින්න ඇති.

නජිලගෙ කවි දකිද්දි, ඔහු ඒ කවි උපුටද්දි ඒ දවස්වල අපිට ගුරුහරුකම් දුන්නා වගේ සාහිත්‍යාත්මක ඔවදන් දෙන අස්සේ ආඩම්බරකාර සන්තෝසකුත් - ජොලියකුත් ඔහුගෙ හිත ඇතුලෙ තදබද වෙලා ඇති. ගුරුවරයෙකුට ඒ සතුට තරම් සතුටක් කොයින්ද?

ඒ විල මැද ඔබ සුවඳ මලයි...

මම ආදරය ගැන කොතෙකුත් ගීත අහල තියෙනව. ඒ ගීත අතරින් ආදරේ ගැන ඉතාම පැහැබර හෝ ධනාත්මක අර්ථයක් තියෙන ගීත තියෙන්නෙත් අතලොස්සක්. මේක අද ඇහුනේ ටිකට්...