විජ්ජුලතා - නන්දනීය කවි පොතක වින්දනීය මතක

මේ අපේ පැත්තෙ එක්කෙනෙක් ලියපු කවි පොත් දෙකක්. ඔයාගෙ කවි තරං නං හොඳ නෑ කියල අපේ දූ කිව්වෙ

මීට සතියකට විතර කලින්ඔ ෆිස් එකේ මිස් කෙනෙක් කවි පොතක් ගෙනත් දුන්නෙ එහෙම කතාවක් කියන ගමන්මයි.

මං පොත් දෙක අතට අරගෙන ඒ දිහා බලන්නෙවත් නැතුව කම්පියුටරේ වැඩ කරන ගමන් මේසෙ උඩින් තිබ්බා. පොත දිහා බැලුව වෙලාවෙ දැක්කෙ ලාබෙට - ගමේ ගොඩේ ප්‍රින්ට් කරපු පරන සහ ටිකක් අලුත් කවි පොත් දෙකක් විදිහට. මිස් කිව්ව නිසා දමල ගහල ආපහු දෙන්න බැරිකමට මං පොත් දෙක බෑග් මල්ලෙ ඔබාගෙන ගෙදර ආවා.

සතියක් ගතවුනත් පොත් දෙක එලියට ආවෙ නෑ සහ මට බලන්න මතක් උනේ වත් නැහැ. එකම එක දවසක් ඉස්කෝලෙකට ගියපු වෙලාවක කරන්නම දෙයක් නැතිකොට මේසෙ උඩ වාඩිවෙලා ඉද්දි මං බෑග්ගෙක ඇවිස්සුවෙ පාලුවට, කම්මැලිකමට එරෙහිව මොනවම හරි කරන්න හිතාගෙනයි. මේ කවි ආපහු මට හම්බ උනේ අන්න එහෙමයි.

පොත අතට ගත්තෙත්, කවියක් දෙකක් කියවගෙන ගියෙත් පොත ලියපු මනුස්සය සාම්ප්‍රදායික, වයසක, පරන ඩයල් එකක් කියල හිත හිත කවි වලින් ගන්න දෙයක් නැහැ කියල පූර්ව නිගමනේකට එලඹුනු ගමන්මයි. ඒ පොතේ කවි අතර අර මට පොත දුන්නු ඔෆිස් එකේ මිස්ගෙ නමින් කවියක් තිබිලා මගේ ඇස් ඒ ලඟ නතර උනා. හම්බවෙච්ච ගොදුර දිහා බලද්දි මගේ කට කොනට ආපු හිනාවෙන් මගේ ලඟ හිටපු අනිත් මිස්ලත් ඇහුවෙ මොකෝ තනියම හිනාව කියල. මං සිද්ධිය කියල කවියෙ මාතෘකාවත් කියල, කවිය කියවන්න පටන් ගත්තෙ අර මිස්ට නෝන්ඩි කරන්නත් ඒ මිස්ට මොකක්ම හරි සම්බන්ධයක් ඇති කියලත් තිබ්බ කුතුහලේ හිතේ ඇනි ඇනි තිබුනු නිසායි. ඒත් මං ඒ උගුලට අහුවුනා. ඒ කවියෙ මොකක්දෝ අමුතු සුන්දරත්වයක් මාව කලඹන්න, අවුලුවන්න ගත්ත.

නෙරි පොටේ චීත්තය ඉන වටා                 දැවටිලා

පොරි බඳුන පුලුලුකුල සැලෙන විට           ඉහිරිලා

කිරි ගරුඬ ලපටි ගොබ ඇගෙ ලමැද          ලියලලා

හරි දඟයි බෝරිච්චි හැට්ටයට                   හිරවෙලා

කුරුල් ලන් එලවලා නියර මත පිය                මනී

බුරුල් කර රත්තිගේ රැහැන සුරතට               ගනී

බුරුල් ලෙන් තොල් තෙමා වසු පැටව් උඩ     පනී

තුරුල්  වී ඇගෙ ලැමට සිසිල උනුසුම            මනී

පොතේ නම දොල උපත. කවියා නන්ද පාඬිකෝරාල කියල කෙනෙක්. මම කවදාකවත් අහපු/දැකපු නැති හම්පඩ පරන කවියෙක් අලුත් විදියකඩ මාව හොල්ලන විදිය හිතාගන්නවත් බැරුව මං විජ්ජුලතා කියන දෙවනි කවි පොත අතට අරගත්තා. ඒ පොතෙත් ඊට නොදෙවනි කවි කිහිපයක්. තත්පරෙන් තත්පරේ ඒ කවි එකින් එක මාව අල්ලගන්නවා. මං හරි සොඳුරු  උගුලේ තව තවත් පැටලුනා.

එලිසමය නමින් තනි/ එක කවියක් ඔහුගෙ කවීත්වය පෙන්වන කදිම නිදසුනක් වගේ.

පහනින් පහන දල්වන විට එක       පෙලට

කිසි පාඩුවක් නැත මුල් වුන ගිනි       සිලට

එක පහනක පමන සෑහෙයි         අගුපිලට

ඉහිරුනු එලිය එලි වැට වෙයි     ගෙමිදුලට

සඳැස් කවි ආරට ආසක්ත නොවුනත්  ඔහුගෙ මෙවැනි සරල, අවංක කවි අතරේ තව තවත් නිදහසේ ඇවිදින්න මට ඇතිවුනේ ලෝබකමක්. ඉතාම කලාතුරකින් හමුවෙන සමීප මිත්‍ර යෙක් වගේ මං ගෙදර ඇවිත් ඉතිරි කවි ගොන්නම තකහනියෙ පෙරලුවා. සමහර කවි කියවද්දි, පුදුමෙට, ආසාවට වගේ කඳලුත් පැන්න.

මතක බන ඒ වගේ සංවේදනාවෙන් මාව එක තැන මොහොතක් නතර කරවපු කවි පන්තියක්

ගෙයි පිලිකන්න පැත්තේ වැල් කැඩුනු       ඇඳක්

විට්ටම් මුනින් හරවා ඇලයකට                 මදක්

අත්හැර ගොසිනි එය - ලේ කිරි කරපු        මවක්

එම ඇඳ වියල මත වැටුනා කඳුලු               බිඳක්

ඉහ ඉද්දර පහන් කල තෙල් සිලු               දැල්ලේ

පිත්තල පහන යලි තනිවී ගෙයි                 මුල්ලේ

අව්වට තව් මැරුනු ගොස්කොල           සැරසිල්ලේ

තොඩි වැල් බැඳපු කනුවල ලනු කොන්     එල්ලේ

සිව් රියනේ කන්ද මත රතු පස්                    පිරුනු

බෝතල දෙකක් ඇත ඉටි නාවර               පෙරුනූ

මල් වඩමක්ව වෙනෙකෙකු වෙනුවෙන්      මැරුනූ

මල මල් කියයි තෙවලා දහමක                කරුනූ

දුක පල කරනඋදවිය ආ ගිය                     වාරේ

තනකොල මැරී ඇත ගෙට එන අඩි                       පාරේ

කුස්සිය දුක් විඳපු හැටි මොනවට               තේරේ

මැටි කල ගෙඩිය පත්ලෙන් කඳුලැලි         බේරේ

සීවලී පින්තූරයක් කනපිට                                        හැරවී

මුනිවත රකියි පාතුර දානෙන්                     ගොරවී

නිදහස ලද බුලත් හෙප්පුව                       කරදර වී

දුප්පත් වී හතර වරිගෙම                           අහවර වී

අන්තිමටම ඉතිරි වුනු වී කුරුනි                   දෙකත්

දන් දී පන්සලට අහුලා පඬුරු                        ටිකත්

දවමත් දූ දරුවො හරියට බඩට                  නොකත්

මහ පන යන වැඩකි ඇත්තට මැරෙන            එකත්

ආහර බඳුන් මත ලැගගෙන පිලුනු                         වුන

මැස්සෝ හඬති තවමත් මල ගෙදර                        එන

සිත කය වදන දොරගුලු නැති දොරටු        තුන

වහගත නොහැක පෙනි පෙනි මේ මතක    බන

සරල සංවේදනාත්මක සුන්දරත්වය වගේම ගැඹුරු දහමක විලාසයත් එක ලෙසින් කැටි කරගන්නට මේ කවිය සමත් වෙලා තියෙන බවයි මගේ අදහස. ඉතා සුලබ සිදුවීමක අපට පෙනි පෙනී මග හැරෙන අනු කොටස් එකින් එක පෙන්වන නන්දගෙ කවීත්වය ආනන්දනීයයි.

රිද්මය තමන්ගෙ කවියෙ ආත්මය කරගත්තු මේ කවි පොත පුරාවටම නූතන වස්තු විශයන් රැසක් තේමාකරගන්නත් උත්සාහ ගන්න බවක් පේනවා. පැරනි කවි සමයෙන් පෝශනය ලැබූ මෙවන් කවිකාරයින් අති නූතන ඉසව් අතර සැරිසරමින් එවැනි අත්දැකීම් කවි අතර රැඳවීම මාව පුදුම කරවන්න සමත් උනා. අතීතකාමී සුන්දරත්වයත් එවැන්නෙකුගේ ඇසින් නූතනත්වය දකින වෙනස්ම කොනයත් එක විට හසුකරගන්නට මේ කවි පොත කදිම අවස්ථාවක් සකසන බව නම් නිසැකයි.

උනු උනුවෙ ගොඩබාපු හැටියෙ                        ඉන්ටර්කූල්

රිමුට් කොන්ට්රෝලයෙන් කල නොහැක      කොන්ට්‍රෝල්

කොන්ක්‍රීට් මහ වනේ අලි ගිලින බෙලි                        ජූල්

ගොඩගසිගෙන සේල් අසන්චිව නැත                         සීල්

සහස්‍රය ලැබුව විට කිතුවසින්                    දෙදහසට

අල්තාර සිවලිංග නැගුනි සමනල                    උසට

කොස් පොලොස් දිරවයිද බතල නුපුරුදු         කුසට

බැලලියෝ කපු කටිති කුප්පමේනිය                ගසට

හෙට දකින සිහින

ගත දුනුකේ මල් සුවඳට කලු                     මැනිකේ

ඇඟිලි ටිකේ හනි හනිකේ                     පරිගනකේ

එහෙව් ඇය පිටු දැකුමට                          නොහැකේ

වෙබ් අඩවියෙන් බැස පලයන් සුදු               මැනිකේ

හයිවේ ඇවිත් මීමුරයේ                  කොටකෙතනේ

පිට කොටුවේ කන්තෝරුවෙ               හිම පතනේ

එෆ් එම් තරංගය වාගේ රං                         එතනේ

ණුඹේ කිචි බිචිය කිචි කවනව               දුරකතනේ

කොලඹින් වඩින හාමුදුරුවො            පන්සලට

නලිනි ජාතකය රඟපාවිද?                      බනට

අංගජාතකේ පත් කරලා                   පිලිකුලට

කැන්ද කොට හැලප ගත හැක         නිමිත්තට

මෙවැනි කවි වල අති නූතන ඉංග්‍රීසි වදන් එලෙසම භාවිතා කරමින් කවියා තමන්ගෙ කවි භාශාව තවත් දියුනු තලයකට පත්කරගන්න දරන වෑයම ප්‍රශස්ථයි.

සමකාලීන සමාජ විපර්යාස දෙස උපහාසය මුසු බැල්මකින් බලන නන්දගේ කවි බස පාඨක මුවගට සිනාවක් කැන්දන්නට තරම් ශක්තිමත් එකක්.

වත්ත බදු දෙමින්

සොච්චමක් අරන්

ගසේ අතු කපා සෑදුව

කොඩියල් බොමූ

වැනි උපහාසයට බර නමුත් අමුතු අලංකාරයක් ගෙනදෙන කවි කිහිපයක්ම මේ කවි පොත් දෙක පුරාවටම දැකගන්න පුලුවන්.

***

පොතේ මුල පිටක තිබිලා දුරකතන අංකය හොයාගෙන මං නන්දට කතා කලා. නන්දගෙ වයසක කටහඬ උද්යෝගයෙන් මුවහත් වෙලා බොහෝ කරුනු කාරනා මාත් එක්ක බෙදා හදා ගත්තා. සුන්දර  කවි සහිත කවි පොතක්  වගේම අතලඟම හොඳ විචාර බුද්ධියක් සහිත ලේඛකයෙකු හමුවීමත් කාන්තාරයක වැහි කඳුලක් දකින එක තරම්ම දුර්බල නිසා මගේ සිතත් පිනා ගියා. ලඟදිම දවසක වරුවක් විතර මුනගැසිලා කතාබහ කරන්න නන්ද කල ඇරයුම බාර අරගත්තෙ සන්තෝසෙකින්.

නන්දත් එක්ක පැය තුන හතරක සංවාද නොයෙක් ඉසව් කරා ඇදී ගියේ නොදැනුවත්වම වගේ. නන්ද හිටිවන කවියෙක් කියල දැනගන්න ලැබුනෙත් එතකොටයි.

විජ්ජුලතා නමින් කවි පොතට නම දාන්න හේතුවත් සීගිරිය උඩින් විදුලි කොටා ඇති රූපයක ෆොටෝ එකක් දාන හේතුව වගේම කවි පොතේ ඇති විජ්ජුලතා කවිය ගැන තමන්ගෙ අභිමතාර්ථය පැහැදිලි කිරීම ඒ සියලුම කතා අස්සෙන් මගේ හිතේ තදින් කා වැදුනා.

සීගිරි කවිවල තියෙනවා විජ්ජුලතා ගැන කවියක්. නන්ද කතාව ආරම්භ කෙරුවෙ එහෙමයි.

ඒ කවියෙන් කියන්නෙ මෙහෙම දෙයක්. කාශ්ශ්‍යප රජ්ජුරුවො චිත්‍ර ශිල්පියට කිව්වෙ සීගිරිය ඉහලින් අහසෙ විදුලියක් කෙටුවම ඇතිවෙච්ච රූප දර්ශනය සිතුවමට නගන්න කියලලු. නමුත් චිත්‍ර ශිල්පියා ඇඳල තියෙන්නෙ උඩුකය නිරුවත් ස්ත්‍රී රූප. රජ්ජුරුවො චිත්‍ර ඇඳල ඉවර උනාට පස්සෙ ඇහුවලු කෝ විජ්ජුලතා කියල. චිත්‍ර ශිල්පිය කිව්වලු ගැහැනිය තරම් විජ්ජුලතාවක්(හෙනයක්/ඉන්ද්‍රජාලයක්/ක්ශනික කම්පනයක්) වෙන කොයින්ද කියන අර්තෙන් මේ තියෙන්නෙ විජ්ජු ලතා කියල කිව්වලු.

එහෙම කිය කියා නන්ද හිනා වෙනවා.

මේක ඇත්තම කතාව නොවුනට ඒක සීගිරි චිත්‍ර දැකපු කවියාගෙ පරිකල්පන ලෝකය. බලන්න දරුවො ඒක මොනතරම් ශක්තිමත් ද කියල. නන්ද දෑතම මිටි කරමින් කියනවා.

ඉතින් මගේ කවියෙ තියෙන්නෙ නූතන කවියෙක් සීගිරි චිත්‍ර බලලා ඇතිවෙච්ච පරිකල්පනයක් ගැන කතාවක්.

මම නන්ද පැහැදිලි කරනකම් අහගෙන ඉන්නවා. කර්තෘ ඝාතනය, කලා කෘතියක අරමුන නිර්මාන කරුවා පැහැදිලි කිරීමෙන් ව්‍යුක්ත වෙන්න ඕන වගේ තාර්කික සංවාද ප්‍රවාද මං මොහොතකට පැත්තකට විසිකරල දානවා. ඒ තරම්ම මේ පැහැදිලි කිරීම් වලට මං ආසක්ත වෙලා.

බැලුවො සිහිගිරි

සුතනඹුවන් සියොවැ ආමි

අහා මියුලැසි රූ අසිරි

නිල් කට්රොල මලකැ ඇවුනු

වැට්කොල මල සෙයි

ඔන්න කවියෙක් සීගිරිය බලන්න යනවා තමන්ගෙ අඹුදරුවන් එක්ක. සියොවැ ආමි අර කවියෙන් සහ නිල් කට්රොල් කවියෙන් ආභාසය අරගෙනයි මං ඕක ලිව්වෙ.

සලු නොයිවසුව පියවුරු

පහස වලඳන

සැදැහැති නෙත

රා ගිනි නිවී සැනැහුනු

ඇඳුම් ඇඳපු නැති කාන්තා රූප දකින අඹු දරුවන් එක්ක ඉන්න කවියාගෙ සැදැහැති නෙතේ වැදිල රා ගින්දර නිවී සැනහිලා තියෙනවා. ඇත්තටම දරුවො ඒ පියවුරු දැක්කම ශෘංගාරයක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ මටනං. ආයෙත් නන්දගෙ හිනාව.

ල සොවින් සමුදි

රන්වනුට

බැසී ය'හින පාමුල

සීගිරි චිත්‍ර නරඹලා දුකින් නමුත් අර කවියා/කථකයා සීගිරි ගලේ අලුතෙන් හයිකරල තියෙන රවුම් රවුම් පඩිපෙලෙන් බිමට බහිනවා.

සිතු ගබ බෙයඳ

යලි දකිනු රිසි

උඩුකුරු කල උවන සරහා

ඉහල පහල සසල

අප්සරා දෙවටොර සහමුල

විජ්ජුලතා දුටු කසුබු

විලි අහිමිව බමා බමා නෙතු

චිත්‍ර සහිත ගුහාව ආපසු බලන්න එතැන ඉඳන් ඉහල බලන කථකයාට පෙනෙන්නෙ අමුතුම දර්ශනයක්. පඩිපෙල නගිමින් එයා මෙහා යන අප්සරාවන්ගේ(නූතන කාන්තාවන්ගෙ) වටොර සහ එතැනින් ඉස්මත්ත නම් විදුලිය දැකපු සැනින් පෙර පැවති විලි බිය අහිමිවී නෙත් කැරකි කැරකී ගිහින්.

එහෙම කියලා නන්ද තනියම හිනා වෙනවා. මම මොහොතක් ගල් ගැසී බලා ඉඳලා නන්දගෙ ආනන්දයටම එක්කාසු උනා.

මේ විදියට නන්දගෙ නන්දනීය කවි පිලිබඳ ආනන්දනීය ස්මරන නන්දගෙ මුහුනුවර සමගිනුත්, නන්ද නොමැතිව තනියම කියවද්දිත් මගේ හදවතේ රැව්පිලිරැව් දෙනන් පටන් අරගෙන. ඒ වෙනුවෙන් මගේ අවංක කෘතවේදීත්වය නන්දට මෙවැනි කෙටි ලිපියකින් හරි  පිරිනමන්න ඕන කියල මම හිතුවෙත් ඒකමයි.

සුමිත් නාලක පෙරේරා